De energiecentrales bij Tata Steel in Velsen (Velsen-Noord) zijn cruciaal voor de continuïteit van de staalproductie én de energietransitie in Nederland. Deze blog duikt in het belang, de werking en de verduurzaming van deze centrales. Maak kennis met het industriële hart van de IJmond!
Drie centrales: Velsen 24, Velsen 25 en IJmond 1
Op en naast het Tata-terrein staan drie grote energiecentrales:
- Velsen 24 (1974, 460 MW): Wordt vooral als back-up gebruikt, bijvoorbeeld bij onderhoud aan andere units.
- Velsen 25 (1986, 380 MW): Draait als basisinstallatie grotendeels continu, vooral op hoogovenmenggas (restgas uit het staalproces).
- IJmond 1 (1997, 140 MW elektrisch, 105 MW thermisch): Staat op het Tata-terrein, levert stroom én stoom aan de fabriek en draait op restgassen uit de productie.
Deze centrales zijn uniek omdat ze, in tegenstelling tot veel andere energiecentrales in Nederland, hoofdzakelijk restgassen gebruiken. In plaats van deze bijproducten te verbranden zonder energieopwekking, wekt Tata Steel er duurzame elektriciteit en warmte mee op — een voorbeeld van circulaire industrie123.
Hoe werkt de energievoorziening bij Tata Steel?
Het productieproces van staal is zeer energie-intensief. Stoom en elektriciteit zijn nodig om installaties draaiende te houden. Door de inzet van restgassen uit de hoogovens (zoals hoogovengas en kooksgas), blijft Tata Steel grotendeels zelfvoorzienend qua energie.
- Restgassen worden via pijpleidingen naar de centrales geleid
- In deze centrales worden ze omgezet in elektriciteit en warmte
- De elektriciteit en stoom worden direct ingezet in het productieproces
Met deze aanpak wordt energieverspilling voorkomen en wordt de CO2-uitstoot verminderd, vergeleken met het ongebruikt affakkelen van gassen.
Verduurzaming en de toekomst
Tata Steel werkt aan een grootschalige transitie naar duurzamer staal:
- Vanaf 2030 wil het bedrijf kolen vervangen door aardgas en vervolgens door groene waterstof.
- De eerste fase (voor 2030) bestaat uit het sluiten van oude fabrieken, moderniseren van installaties en het overstappen op duurzamere energiebronnen.
- In 2045 streeft Tata Steel naar volledig CO2-neutrale staalproductie door inzet van waterstof en hernieuwbare elektriciteit.
Naast de bestaande centrales wordt steeds meer directe duurzame stroom afgenomen van windparken op de Noordzee. Zo ondersteunt Tata Steel niet alleen haar eigen energietransitie, maar helpt zij óók het elektriciteitsnet te balanceren57.
Mogelijke verkoop van Velsen 24, 25 en IJmond 01
De toekomst van energiecentrales Velsen 24, 25 en IJmond 01 staat ter discussie nu het bestaande contract tussen eigenaar Vattenfall en Tata Steel afloopt. Er wordt gesproken over verkoop van deze drie centrales om Tata Steel meer regie te geven over hun energievoorziening. Dit past bij de ambitie om flexibeler en duurzamer te produceren en controle te houden in de energietransitie. Een eventuele overname zou het mogelijk maken sneller te investeren in verduurzaming en het productieproces nog efficiënter te maken. Er zijn echter nog geen definitieve beslissingen genomen; de gesprekken zijn lopende.
Samenvattend
De energiecentrales van Tata Steel in Velsen zijn niet alleen pijlers onder de Nederlandse staalproductie, maar vormen ook een voorbeeld van industriële verduurzaming. Door innovatieve inzet van restgassen en de stap naar groene energie draagt Tata Steel stap voor stap bij aan een schonere en duurzamere IJmond.
