Het stroomnet in Nederland raakt op steeds meer plekken overvol. Hierdoor ontstaan lange wachtlijsten voor bedrijven en instellingen die een aansluiting willen. In deze context heeft de Autoriteit Consument & Markt (ACM) op 26 juni 2025 een nieuw ontwerpbesluit gepubliceerd, waarmee maatschappelijke projecten zoals scholen, ziekenhuizen en politiebureaus voorrang kunnen blijven krijgen op het stroomnet. Dit ontwerpbesluit ligt nu ter consultatie: iedereen kan binnen zes weken reageren.
Waarom een nieuw prioriteringskader?
Tot voor kort gold op het stroomnet het principe ‘wie het eerst komt, die het eerst maalt’. Maar door de enorme drukte op het net moeten er keuzes worden gemaakt. De ACM heeft daarom in 2024 een prioriteringskader opgesteld, zodat projecten met een groot maatschappelijk belang – denk aan ziekenhuizen, scholen en woningbouw – voorrang krijgen bij aansluiting.
In maart 2025 oordeelde het College van Beroep voor het bedrijfsleven (CBb) echter dat de ACM haar keuzes beter moet onderbouwen. Het oude kader werd vernietigd, met als opdracht aan de ACM om een nieuw, beter gemotiveerd besluit te nemen. Het huidige kader blijft tot 1 januari 2026 van kracht; daarna moet het nieuwe kader ingaan.
Hoe werkt het nieuwe ontwerpbesluit?
Het nieuwe ontwerpbesluit van de ACM bevat drie prioriteitscategorieën:
- Congestieverzachters: Dit zijn projecten die het stroomnet ontlasten, bijvoorbeeld door batterijen te plaatsen die pieken opvangen. Zij krijgen de hoogste prioriteit, omdat ze direct bijdragen aan meer ruimte op het net.
- Veiligheid: Denk aan ziekenhuizen, politiebureaus, waterveiligheid, alarmdiensten (zoals 112 en C2000) en bedrijven die werken met zeer gevoelige technologieën. Deze projecten zijn essentieel voor de nationale veiligheid.
- Basisbehoeften: Hieronder vallen woningbouw, onderwijs, openbaar vervoer en collectieve woonvormen. Ook deze sectoren zijn cruciaal voor het functioneren van de samenleving.
De ACM heeft, op advies van de minister van Klimaat en Groene Groei, alle sectoren opnieuw beoordeeld en in sommige categorieën nieuwe functies toegevoegd. Zo vallen nu ook bedrijven die werken aan beveiligde communicatie of verkeersveiligheid onder de categorie ‘veiligheid’. Bij ‘basisbehoeften’ zijn onder andere collectieve woonvormen en openbaar vervoer toegevoegd153.
Voorbeelden uit de praktijk
- Ziekenhuis in een groeigemeente: Stel, een ziekenhuis wil uitbreiden in een regio waar het stroomnet vol zit. Dankzij het prioriteringskader krijgt dit ziekenhuis voorrang op de wachtlijst, zodat de uitbreiding niet stil komt te liggen.
- Batterijopslag bij een bedrijventerrein: Een bedrijf dat een grote batterij wil plaatsen om stroompieken op te vangen, krijgt de hoogste prioriteit. Zo wordt het net ontlast en ontstaat er sneller ruimte voor andere aansluitingen.
- Nieuwe woonwijk met basisschool: Een projectontwikkelaar wil een nieuwe woonwijk bouwen met een basisschool. Door het nieuwe kader kan dit project sneller aangesloten worden, omdat het bijdraagt aan de basisbehoefte ‘wonen en onderwijs’.
Wat betekent dit voor bedrijven en instellingen?
Voor bedrijven en instellingen met een maatschappelijk belang is het nieuwe ontwerpbesluit goed nieuws: hun projecten kunnen sneller gerealiseerd worden. Voor commerciële partijen zonder maatschappelijk belang kan het betekenen dat zij langer moeten wachten op een aansluiting. Het prioriteringskader zorgt echter niet voor extra capaciteit op het net; het bepaalt alleen de volgorde van aansluiten. Netbeheerders blijven daarom hard werken aan uitbreiding van het stroomnet en roepen iedereen op om flexibel en slim met stroom om te gaan.
Meedenken? Dien je reactie in!
De ACM nodigt alle belanghebbenden uit om binnen zes weken te reageren op het ontwerpbesluit. Alle reacties worden meegenomen in het definitieve besluit, dat in december 2025 wordt gepubliceerd. Het nieuwe kader treedt op 1 januari 2026 in werking.
