In Nederland staat de CO2-heffing voor de industrie op het punt te verdwijnen. Maar waarom werd deze heffing eigenlijk ingevoerd, en waarom wil een meerderheid in de Tweede Kamer hem nu afschaffen? En wie profiteert eigenlijk van deze beslissing, en wie niet? In dit blog lees je alles over de geschiedenis, het doel en de gevolgen van de CO2-heffing.
Waarom werd de CO2-heffing ingevoerd?
De Nederlandse CO2-heffing werd in 2021 ingevoerd als onderdeel van het Klimaatakkoord. Doel was om de uitstoot van broeikasgassen in de industrie te verminderen. In het akkoord stond dat Nederland in 2030 49% minder CO2 mocht uitstoten dan in 1990, en voor de industrie betekende dit een reductie van 14,3 megaton CO2
De heffing moest bedrijven stimuleren om te investeren in verduurzaming en schonere technologieën. Het principe was eenvoudig: wie meer uitstoot, betaalt meer. Zo zouden bedrijven geprikkeld worden om hun uitstoot te verminderen en hun processen te verduurzamen.
Waarom wil men de CO2-heffing nu afschaffen?
De afgelopen jaren is er veel discussie geweest over de effecten van de heffing. Hoewel de heffing bedoeld was om verduurzaming te versnellen, gaf het bedrijfsleven aan dat het vooral last ondervond van de extra kosten, zeker omdat de heffing bovenop het Europese emissiehandelssysteem (ETS) kwam.
Bedrijven klaagden dat ze door de nationale heffing op achterstand kwamen ten opzichte van buitenlandse concurrenten, omdat de energieprijzen in Nederland al hoger zijn en er minder gunstige regelingen zijn dan in sommige buurlanden. Ook was er kritiek op praktische belemmeringen: het stroomnet zit vol, de aanleg van waterstofleidingen verloopt traag en door de stikstofcrisis staan veel vergroeningsprojecten stil.
Daarom heeft een Kamermeerderheid besloten om de CO2-heffing af te schaffen. Volgens de VVD, CDA, PVV en BBB is het belangrijk om het gelijke speelveld binnen Europa te herstellen en de concurrentiepositie van de Nederlandse industrie te versterken67.
Wie heeft voordeel bij het afschaffen van de CO2-heffing?
- De industrie: Bedrijven hoeven minder belasting te betalen en staan minder onder druk om te investeren in dure verduurzamingsprojecten. Dit maakt Nederland aantrekkelijker voor investeringen en voorkomt het vertrek van bedrijven naar het buitenland.
- Ondernemersorganisaties: VNO-NCW en Deltalinqs zijn blij met de afschaffing. Ze zien het als een stap richting een concurrerende en duurzame industrie.
Wie heeft geen voordeel bij het afschaffen van de CO2-heffing?
- Milieuorganisaties: Greenpeace en Natuur & Milieu reageren woedend. Zij vrezen dat zonder de heffing het klimaatbeleid verder wordt uitgehold en dat grote vervuilers een vrijbrief krijgen om door te gaan met vervuilen.
- Vooruitstrevende bedrijven: Bedrijven die al geïnvesteerd hebben in verduurzaming, kunnen nu benadeeld worden. Zij hebben hun business case gebaseerd op het bestaan van de heffing en kunnen nu concurreren met bedrijven die níet hebben geïnvesteerd.
- De overheid: Door het afschaffen van de heffing wordt het moeilijker om de klimaatdoelen te halen. Het Planbureau voor de Leefomgeving waarschuwt dat de uitstoot zonder de heffing hoger uitvalt, waardoor de kans op het halen van de klimaatdoelen nog kleiner wordt.
