Private energienetwerken, zoals het elektriciteitsnet van Novar in Oost-Groningen, zijn innovatieve oplossingen voor netcongestie: piekdrukte op het reguliere elektriciteitsnet waardoor nieuwe zonneparken of bedrijven geen aansluiting kunnen krijgen. Novar bouwde samen met Emmett Green een eigen gesloten distributiesysteem (GDS), waarbij groene stroom rechtstreeks wordt afgevoerd naar het landelijk hoogspanningsnet en bedrijven op het privénet kunnen worden aangesloten.
Wat zijn private energienetwerken?
Private netten zijn energienetwerken die niet door de traditionele netbeheerders (zoals Enexis, Liander of Stedin) worden beheerd, maar door bedrijven zelf of in samenwerking met technische partners. In Nederland zijn er circa 120 gesloten (lees: private) energienetwerken, vooral bij grote locaties als Schiphol, Tata Steel, Shell en diverse universiteiten. In het geval van Novar gaat het om een primeur voor zonneparken, waar het privénet mogelijk maakt dat nieuw opgewekte duurzame stroom tóch het landelijk net bereikt ondanks capaciteitsproblemen in het regionale net.
Is Novar een uitzondering?
Hoewel de aanleg van een privaat elektriciteitsnet voor grootschalige zonneparken uniek is in Nederland en gold als een primeur toen ACM er in 2022 een ontheffing voor verleende, zijn private energienetwerken in bredere zin géén uitzondering. Ze komen voor bij industriële terreinen, vliegvelden, universiteiten en soms bedrijventerreinen, vooral daar waar innovatieve oplossingen voor netcongestie en verduurzaming nodig zijn. Voor particuliere aansluitingen gelden strikte regels: bedrijven kunnen aangesloten worden, maar particulieren doorgaans niet.
Waarom kiezen bedrijven voor een privaat net?
Bedrijven zoals Novar kiezen voor een privaat net vanwege:
- Netcongestie: het openbare net biedt onvoldoende capaciteit om duurzame projecten aan te sluiten.
- Efficiënte oplossing: het eigen net sluit meerdere zonneparken en batterijen aan via gezamenlijke kabels naar het landelijk net.
- Flexibiliteit: bedrijven kunnen sneller verduurzamen en groeien, zonder afhankelijk te zijn van de netbeheerders.
- Kosten: investeringen worden gedragen door de opwekkers, niet door de consument.
Toekomst
Private netten zijn sinds enkele jaren onder strikte regulering van ACM toegestaan, mits ze bijdragen aan oplossingen voor netproblemen en transparant worden beheerd. Deze netten zijn een groeiende innovatie en zullen steeds vaker noodzakelijk blijken naarmate het Nederlandse stroomnet voller raakt. Toch blijft het een uitzondering dat een zonnepark, zoals Novar, een compleet eigen net bouwt — wat het project extra bijzonder maakt.
