Dalende elektriciteitsprijzen overdag en het mogelijke einde van de salderingsregeling zetten het verdienmodel van zonnepanelen, zeker in combinatie met een dynamisch energiecontract, zichtbaar onder druk. Waar zonnepanelen nu nog forse besparingen opleveren, verschuift de businesscase richting slim verbruik en opslag in plaats van alleen veel terugleveren aan het net.
De basis van de businesscase
Uitgangspunten: een investering van € 5.000 in zonnepanelen met een jaaropwek van 3.500 kWh, een standaardjaarprofiel voor afname en opwek (Energiedatawijzer), en uurprijzen op de EPEX-markt, vermeerderd met opslag en belastingen.
- Zonder zonnepanelen betaal je voor alle kWh die je van het net afneemt de EPEX‑uurprijs plus energiebelasting en btw.
- Met een standaard huishoudprofiel verbruik je ongeveer 35% van de zonnestroom direct zelf; daar bespaar je dus de volledige kWh-prijs op (marktprijs + EB + btw).
- De overige 65% lever je terug aan het net, waarvoor je in de huidige situatie de EPEX‑prijs ontvangt, en dankzij de salderingsregeling ook energiebelasting en btw mag wegstrepen.
Dalende EPEX-prijzen tijdens zonuren
Dynamische contracten koppelen je tarief direct aan de EPEX‑uurprijs. Juist tijdens zonne-uren zijn die prijzen steeds vaker het laagst, of zelfs (bijna) nul.
- De kWh’s die je teruglevert leveren dan weinig op, terwijl diezelfde kWh in de avond veel duurder zijn wanneer je weer moet inkopen.
- Zonnestroom blijft technisch waardevol, maar financieel verschuift de winst: minder via teruglevering, meer via slim eigenverbruik (overdag wassen/drogen, laden van EV, boiler, etc.).
De rol van de salderingsregeling
De salderingsregeling maakt teruglevering nu nog aantrekkelijk, omdat je teruggeleverde kWh één-op-één mag wegstrepen tegen je afgenomen kWh, inclusief belastingen.
- Met salderen blijven terugverdientijden kort, zeker in jaren met hoge prijzen zoals 2022, toen de energiecrisis zonnepanelenbezitters een uitzonderlijk hoog voordeel gaf.
- Bij volledige afschaffing vanaf 2027 (of een sterke afbouw) ontvang je alleen nog de kale marktprijs voor teruglevering, terwijl je voor afname wél alle belastingen betaalt; dat kan de terugverdientijd grofweg verdubbelen bij ongewijzigd gedrag.
Hoe huiseigenaren zich kunnen voorbereiden
Huiseigenaren kunnen veel doen om hun businesscase toekomstbestendig te maken, ook bij lage prijzen en minder salderen.
- Verhoog je eigenverbruik: verplaats verbruik naar de middag (apparaten met timer, elektrische boiler, warmtepomp-boiler, slim laden van de EV).
- Kies bewust je contract: vergelijk vaste, variabele en dynamische contracten; een dynamisch contract loont vooral als je actief stuurt op tijdstip van verbruik.
- Overweeg (toekomstige) opslag: thuisbatterijen zijn nu nog duur, maar dalende prijzen en nieuwe tarieven (bijvoorbeeld capaciteits- of dynamische netwerkkosten) kunnen opslag interessanter maken.
Rem op zon, of juist innovatieboost?
De combinatie van lagere stroomprijzen overdag, strengere netvoorwaarden en het afbouwen van salderen kan de spontane adoptie van zonnepanelen afremmen bij “gemiddelde” huishoudens die niet willen sturen of investeren in slimme technologie.
- Voor huishoudens die wel sturen op verbruik en bereid zijn om in flexibiliteit en opslag te investeren, blijft zonnestroom aantrekkelijk maar wordt de businesscase complexer en meer afhankelijk van gedrag.
- Op systeemniveau kan dit juist innovatie versnellen: meer aandacht voor flexibiliteit, buurtbatterijen, energiecoöperaties en integratie van zon met elektrische mobiliteit en warmtesystemen.
Kortom: zonnepanelen blijven een krachtige manier om je energierekening en CO₂‑uitstoot te verlagen, maar de simpele rekensom “zoveel panelen = zoveel besparing” maakt plaats voor een slimmer spel van timing, eigenverbruik en eventueel opslag.
