Nederlandse Defensie kijkt verder dan tanks, technologie en tactiek: energie-onafhankelijkheid wordt een strategische prioriteit. Terwijl het kabinet werkt aan de bouw van nieuwe kerncentrales, onderzoekt Defensie hoe ze via innovatie en infrastructuur kan bijdragen aan betrouwbare, duurzame energievoorziening binnen de landsgrenzen.
Energie als strategisch wapen
In de Defensiestrategie Industrie & Innovatie 2025–2029 erkent het ministerie energie als onderdeel van nationale veiligheid. Minder afhankelijk zijn van externe energiebronnen vergroot de weerbaarheid van Nederland en haar bondgenoten. Energiezekerheid is daarmee niet alleen klimaatbeleid, maar militair beleid — cruciaal in tijden van geopolitieke spanningen.
De eigen infrastructuur — van energieopslag tot lokale productie via zonnevelden op defensieterreinen — past binnen dit kader. Defensie noemt deze koers ‘dual-use’: technologieën die zowel civiel als militair inzetbaar zijn. Zo kan een smart grid of kleine modulaire reactor (SMR) zowel een basis van stroom voorzien als noodcapaciteit leveren in crises.
Mag dat van het NAVO-budget?
De NAVO hanteert duidelijke richtlijnen: lidstaten moeten minimaal 20 procent van hun defensiebudget investeren in nieuwe capaciteiten, waaronder infrastructuur. Projecten die bijdragen aan energiezekerheid, strategische autonomie of operationele paraatheid kunnen hieronder vallen, mits ze direct ten dienste staan van militaire inzetbaarheid. Een kerncentrale kan volgens die logica alleen worden gefinancierd uit NAVO-gerelateerd budget als deze structureel bijdraagt aan militaire infrastructuur — bijvoorbeeld energievoorziening van NAVO-bases of kritieke defensielocaties.
De meeste kernenergieprojecten, zoals de geplande centrales in Zeeland of Groningen, vallen echter onder nationale civiele programma’s en worden gefinancierd door het Ministerie van Klimaat en Groene Groei, niet uit NAVO-middelen. Toch kan Defensie wel faciliteren in kennisdeling, veiligheidsinfrastructuur of logistieke integratie.
Toekomst: energieveiligheid als defensietaak
Defensie blijft fors investeren in infrastructuur, duurzaamheid en kennisontwikkeling, onder meer via samenwerkingen met TNO, universiteiten en bedrijven. Of kernenergie ooit binnen het NAVO-budget valt, hangt af van politieke keuzes én van hoe breed energiezekerheid wordt geïnterpreteerd als onderdeel van defensieve infrastructuur.
