Er bestaat veel onduidelijkheid en soms ook onbegrip over de waarde van zonnestroom en de manier waarop deze in de markt wordt gewaardeerd. Dat wordt zichtbaar in discussies over contractvormen en terugleverboetes, maar de kern ligt dieper: zonne-energie levert gemiddeld een veel lagere marktwaarde op dan wind of baseload-stroom.
De Capture Price Ratio (CPR) maakt dit verschil zichtbaar. Deze indicator laat zien welke prijs zonne- en windenergie daadwerkelijk realiseren ten opzichte van de gemiddelde marktprijs.
Wat is CPR?
De CPR is de verhouding tussen de gemiddelde marktprijs (baseloadprijs) en de gemiddelde prijs die een technologie (zoals zon of wind) daadwerkelijk ontvangt.
- De berekening gebeurt op basis van de uurprijzen van de EPEX Day-Ahead markt en de productiedata uit het Nationaal Energie Dashboard (ned.nl)
- Formule: CPR = (gewogen gemiddelde prijs technologie) / (marktgemiddelde prijs).
- Een waarde van 100% betekent dat een producent exact de marktgemiddelde prijs ontvangt; een lagere waarde betekent dat productie vooral plaatsvindt in goedkope uren.
Wat laten de grafieken zien?
- 𝗭𝗼𝗻 (𝗦𝗼𝗹𝗮𝗿 𝗡𝗟): De CPR daalt van >100% in 2018 naar slechts 46% in 2025. In 2025 ligt de gemiddelde EPEX-prijs op € 86,48/MWh, terwijl zonne-energie gemiddeld slechts € 40,13/MWh ontvangt → CPR = 46%. De forse toename van zonneproductie (volgens cijfers van het Nationaal Energiedashboard) versterkt dit effect: hoe groter het aanbod in dezelfde uren, hoe vaker prijzen onder druk komen te staan.
- 𝗪𝗶𝗻𝗱 𝗼𝗳𝗳𝘀𝗵𝗼𝗿𝗲 (𝗡𝗟): De CPR blijft veel stabieler (tussen 84–100%). In 2025 ontvangt wind op zee gemiddeld €83/MWh bij dezelfde marktprijs van €86,48 → CPR ≈ 96%. Doordat windproductie constanter is en meer gespreid over dag en jaar (volgens het Nationaal Energiedashboard), valt die minder vaak samen met negatieve prijzen.
Conclusie
Terugleverboetes zijn slechts het zichtbare gevolg. De kern is dat zon, ondanks haar positie als grootste bron van duurzame energie en het enorme potentieel, een steeds lagere marktwaarde heeft. De vraag is: hoe blijven we dit potentieel ook in de toekomst verzilveren?
Auteur: Marin Eleveld
